Kan je nog defensief beleggen anno 2021? Deel 2

In deel 1 bekeken we vastrentende beleggingen als defensieve belegging en kwamen tot de conclusie dat deze categorie van beleggingsproducten geen optie meer zijn anno 2021. We bekijken beleggingen zonder gegarandeerd rendement.

Obligatiefondsen

Obligatiefondsen beleggen in obligaties, je zou dus verwachten dat hun rendement gelijkaardig is aan die obligaties. Obligatiefondsen houden die obligaties meestal niet bij tot de einddatum, waardoor het rendement van obligatiefondsen door twee elementen wordt bepaald: de rente of coupon van de obligaties én de koers van de obligaties.

In het artikel “rente versus obligatiekoersen” legden we één belangrijk principe uit:

Als de rente stijgt, dalen de koersen van obligatiefondsen

Als de rente daalt, stijgen de koersen van obligatiefondsen

Het hoe en waarom kan je in dat artikel lezen.

De afgelopen 20 jaar is de rente voortdurend gedaald, wat een enorme boost betekende voor obligatiefondsen. Omdat centrale banken sinds de crisis van 2008 voortdurend obligaties opkopen, hebben ze prijzen van obligaties en obligatiefondsen door het dak gedreven.

Wat brengt de toekomst voor obligatiefondsen?

We zitten stilaan op de bodem van de lage rentes. Misschien gaan de rentes nog niet direct stijgen, maar veel rendement kan je van de onderliggende obligaties niet meer verwachten. Oude obligaties lopen af en worden vervangen door obligaties met een lager rendement.

Veel obligatiefondsen spelen echter een beetje vals. Ze vervangen hun defensieve obligaties door rommelobligaties of door obligaties van groeilanden. Hierdoor kunnen ze aan de beleggers meer rendement voorschotelen, doch aan een veel hoger risico dan vroeger. Dit risico zal zich pas manifesteren bij de eerstvolgende grote crisis, ondertussen merk je daar weinig van.

Als de rente gaat stijgen, dan krijgen we de omgekeerde beweging van de afgelopen 20 jaar. Bij iedere stijging van de rente, gaan de koersen met een veelvoud dalen, daar zit immers een hefboom op. Bij een fonds met een duration van 7, zal de koers van het fonds 7% dalen bij iedere stijging van de rente met 1%. Het kan decennia duren om dat terug goed te maken.

Een minder gekend gevaar…

Niet enkel rentestijgingen bedreigen de koersen van obligatiefondsen. Ook de wereldwijde beurzen hebben vreemd genoeg een invloed.

Ik beveel je aan om eens de koersen van een aantal populaire obligatiefondsen te gaan bekijken tussen februari en april 2020, in volle coronacrisis. Ik geef een voorbeeld van een willekeurig obligatiefonds voor bedrijfsobligaties in Euro:

Het voorbeeldfonds kende een crash van -10% en nadien een relatief snel herstel. In feite lijkt die koersval en het herstel wel sterk op die van aandelenfondsen in dezelfde periode. Uiteraard daalden aandelenfondsen veel sterker maar de correlatie tussen aandelenfondsen en obligatiefondsen is erg opvallend.

Deze koersval zien we ook bij andere types obligatiefondsen, wat minder uitgesproken bij overheidsobligaties, maar bij High Yield en EM bonds liep die makkelijk op tot -20%

De meeste categorieën van obligatiefondsen zijn dus niet enkel rentegevoelig, maar ook sterk gevoelig voor de evolutie van de beurzen. Een inconvenient truth, zou men kunnen stellen.

Wie denkt dat obligatiefondsen een buffer vormen tegen beurscrisissen, zou wel eens voor een grote verrassing komen te staan bij de eerstvolgende grote aandelencrash.

Conclusie: op zijn best brengen obligatiefondsen nog een klein rendement op voor je portefeuille. In het slechtste geval zien we ooit een crash van die fondsen, ofwel wegens stijgende rentes, ofwel omdat ze mee dalen met de beurzen.

Waar vroeger de obligatiefondsen het veilige deel van je portefeuille uitmaakten, spelen ze absoluut niet meer die rol.

Mixfondsen

Mixfondsen zijn flexibele fondsen de kunnen beleggen in aandelen, obligaties en andere middelen. Voor een stuk zijn mixfondsen dus ook obligatiefondsen, maar met het voordeel dat de fondsbeheerder de verhouding tussen obligaties en aandelen kan variëren in de loop van de tijd.

Je kan echter de wetmatigheden van de markten niet ontlopen. Ook hier zal het obligatiegedeelte niet of nauwelijks nog bijdragen tot het totale rendement. En ook hier lopen we het risico op grote correcties van het obligatiegedeelte bij rentestijgingen of bij marktcorrecties.

Mixfondsen hebben één optie die je als individuele belegger niet hebt: ze kunnen zich via afgeleide producten indekken tegen forse dalingen. Maar die indekking kost veel geld en zou het kleine rendement van tegenwoordig helemaal uitwissen. Daarom mag je daar niet al te veel van verwachten. Zoals steeds gaat een lager risico gepaard meteen lager rendement.

Onze websites zijn vooral bekend geworden omwille van het Mixerfonds, nu omgedoopt tot Smart Mix. Helaas zijn de goede jaren voorbij voor deze belangrijke beleggingscategorie. Bij iedere correctie zien we deze fondsen flink dalen, doch nadien niet zo goed recupereren bij een marktherstel. Zo raak je op achterstand.

Conclusie Deel 2: traditionele wijsheden de deur uit?

Wie een boek over beleggen in de hand neemt, leest onvermijdelijk voorstellen voor de samenstelling van zijn portefeuille. Iets in de aard van: 60% aandelen en 40% obligaties. Of een ander percentage, afhankelijk van de auteur en het beleggersprofiel.

Dit gaat steeds uit van het principe dat aandelen en obligaties tegengesteld evolueren. Als aandelen het goed doen, gaat het wat minder met obligaties en vice versa. Dit brengt stabiliteit en evenwicht in je portefeuille.

Wij denken dat al die boeken in de vuilnisbak kunnen. Wie al jarenlang belegger is met veel ervaring, kan beter al zijn ervaring en kennis in vraag stellen.

De politiek van de centrale banken heeft de markten zodanig ontwricht, dat oude wijsheden en wetmatigheden niet meer tellen. Zowel aandelenfondsen als obligatiefondsen bewegen in dezelfde richting. Ook mixfondsen bieden geen magische oplossing. Ik vrees dat de eerstvolgende grote crash dan ook compleet anders zal worden dan alle voorgaande.

Onze zoektocht naar rendement voor de defensieve belegger gaat verder in deel 3 …

Carl De Ridder (@Robokat_MK)