Je hebt het vast al eens meegemaakt: je krijgt een telefoontje van je bank, met de vraag om eens langs te komen voor een gesprek. Tijdens zo’n gesprek schotelt de bankier je een aantal “interessante” producten voor, als alternatief voor de spaarrekening/kasbon “die niets meer opbrengt”.
Mensen stappen dan buiten met een product waarvan ze overtuigd zijn dat het veilig is en dromen van hoge winsten. Soms komt de twijfel nadien en blijkt het product niet helemaal te zijn wat de beleggingsadviseur voorspiegelde.
Toch kan het anders, zelfs al ben je een volslagen leek. Daarom de 3 gouden regels voor een bezoek aan je bankier of verzekeraar en de 4 vragen die je zeker moet stellen.
Vraag 1. “Mag ik de essentiële beleggersinformatie zien ?”
Wanneer de bankier een product voorstelt, haalt hij misschien een mooie, glanzende brochure boven, met beloftes van mooie rendementen. Maar dit is een commerciële brochure en die zal vooral de voordelen van het product in de verf zetten. Onderga een gesprek met je bankier niet op een passieve manier en onderbreek tijdig het verkooppraatje. Stel de vraag of je de “essentiële beleggersinformatie” mag zien.
Deze productfiche (aangegeven met de Engelse afkorting “KIID”) bevat de technische productdetails, en is noodzakelijk om een goede keuze te maken. Neem dit samen grondig door. Stel vragen indien je iets niet begrijpt, want meestal is dit geen licht verteerbare kost. Geef niet op, vraag door tot je alles snapt.
Neem de KIID zeker mee naar huis om die verder te bestuderen.
Vraag 2. “Wat is het risico van dit product ?”
Ben je op zoek naar een product met weinig risico of net niet? Banken mogen enkel producten aanbieden volgens je beleggersprofiel. Mits je de vragen bij het opstellen van dat profiel eerlijk hebt beantwoord, zou men je het juiste soort product moeten aanbieden. Toch gaat dit soms fout, als we afgaan op getuigenissen van lezers.
Omdat beleggen met enig rendement tegen een laag risico tegenwoordig vrijwel onmogelijk is, zal de bankier je richting meer risico duwen. Meer risico dan je misschien zelf in gedachten had. Meer risico dan je misschien zelf inschat.
Daarom is erg belangrijk om het risico van het product goed te begrijpen. Vraag naar het risico van het product en controleer zelf via de productfiche of dit wel overeenstemt met wat de verkoper je vertelt. Vraag na wat het grootste mogelijke verlies is dat je met dit product kan lijden.
Laat geen misverstand bestaan over wat je zelf wil. Als je bijvoorbeeld geen enkel risico wil lopen, dan leg je de nadruk op geen risico. Ook al betekent dit tegenwoordig geen belegging.
Vraag 3. “Hoeveel bedragen de kosten ?”
De kosten bepalen in belangrijke mate je uiteindelijke winst. Instapkosten, beheerkosten, taksen, roerende voorheffing, meerwaardebelasting,… kunnen een flink deel van de winst opsouperen. Ook uitstapkosten zijn belangrijk, wie weet heb je je geld vroegtijdig nodig.
Vraag om een duidelijk overzicht op papier van alle kosten. Vooral bij verzekeringsproducten kan je zo onaangename verrassingen vermijden. Vraag expliciet of er nog andere kosten zijn die nog niet vernoemd zijn. Neem dat overzicht mee naar huis.
Vraag 4. “Wat zijn de winstverwachtingen ?”
De winstverwachting is doorslaggevend bij de productkeuze. In de productfiche vind je soms wel het minimale en maximale rendement (enkel bij producten met vaste looptijd). Maar dit vertelt niets over de kans dat je bvb. dit maximale rendement behaalt.
Vraag naar rendementen van eerdere, gelijkaardige producten of naar de resultaten van simulaties. Vaak zal men je het antwoord schuldig blijven, en dan moet je zelf je “huiswerk” maken.
Gouden Regel 1: Beslis nooit ter plaatse.
Laat je niet onder druk zetten om snel (ter plaatse) te beslissen door het argument dat het product snel zal worden afgesloten. Unieke opportuniteiten zullen er binnenkort ook nog zijn en vaak is dit enkel een verkoopstruk.
Neem alle documentatie en infofiches mee naar huis om die nog eens rustig te bestuderen. Reken bijvoorbeeld eens uit wat de totale kosten zijn op het product. Vraag eventueel raad aan iemand die wat meer kent van financiële producten of stel eens een vraag op een financieel forum of op een website zoals MijnPortefeuille.
Instappen doe je dus pas na grondig beraad. En een contract teken je nooit als je het niet helemaal gelezen hebt.
Recent kregen we een lezersvraag van iemand die in een tak21 was gestapt met de belofte van “3% gewaarborgd levenslange looptijd”. Na 8 jaar liet de verzekeraar weten dat hij terugviel op 0,5%, tot grote verontwaardiging van onze lezer. We hebben die lezer enkel aangeraden om zijn contract op te vissen en grondig na te lezen. En ja, daar stond in dat die 3% slechts 8 jaar werd gewaarborgd. Het contract zelf was levenslang, dat wel.
De meeste mensen tekenen dergelijke contracten zonder die ooit na te lezen. En toch is dat een absolute must en niet zo moeilijk als je denkt. Een fout die je als lezer van MP nooit meer mag maken.
Gouden Regel 2: Koop nooit een financieel product dat je niet helemaal snapt.
Vind je het product erg ingewikkeld, ondanks de deskundige uitleg van je bankier? Denk dan twee maal na voor je dit aankoopt. Eenvoudig en transparantie verdient de voorkeur op een ingewikkeld en ondoorzichtig product.
En beleg dus nooit in iets wat je niet volledig begrijpt.
Gouden Regel 3: Alles zwart op wit.
Hanteer een gezond wantrouwen in wat je bank- of verzekeringsrelatie je mondeling vertelt. Controleer altijd of wat hij/zij beweert ook op de infofiche terug te vinden is of laat alles zwart op wit op papier zetten. Zo is er geen discussie achteraf.
Ten slotte
Vind je dit allemaal wat overdreven en zijn we te paranoïde ? Het voorbeeld van de lezer hierboven toont echter aan dat een kritische aanpak noodzakelijk is. Maar al te vaak krijgen we reacties van lezers die zich onheus behandeld voelen, terwijl dit te vermijden valt door zichzelf beter te informeren.
Nu ben je zelf gewapend om een goed gesprek aan te gaan met je bankier of verzekeraar. Maar misschien ken je familie of vrienden met een onbegrensd vertrouwen in de goede bedoelingen van hun bank ? Doe hen een kerstcadeau en stuur hen een link naar dit artikel!
Carl De Ridder (@RoboKat_MK)
MijnPortefeuille.be 