De beste Belgische pensioenspaarfondsen

In kranten en op tal van websites vind je lijstjes terug met de beste pensioenspaarfondsen. Die lijstjes zijn meestal samengesteld op basis van geannualiseerde rendementen. Die geannualiseerde rendementen zijn echter een momentopname. die totaal kan verschillen afhankelijk van hoe de beurzen het op dat ogenblik doen. Een kleine correctie kan al heel andere cijfers opleveren en de volgorde in zo’n lijstje totaal veranderen.

Onze aanpak is totaal anders. We bekijken immers niet één momentopname, maar bestuderen het gedrag van het fonds in detail op basis van honderden verschillende momentopnames. Hierdoor is onze beoordeling niet afhankelijk van het toevallige ogenblik waarop we die maken.

De methodiek

We onderwerpen de fondsen aan een grondige screening en daarvoor gebruiken we de screening cijfers die collega Al Fonds voor ons gemaakt heeft.

Ben je nieuw op MijnPortefeuille en begrijp je niet hoe dit screening systeem werkt? Wij bekijken niet enkel geannualiseerde rendementen op 3, 5 of 10 jaar zoals je die elders ook aantreft. Wij bekijken ook diezelfde cijfers van vorige maand, vorig jaar en het jaar daarvoor.  We berekenen honderden periodes met een start- en einddatum in het verleden. Zo komen we tot cijfers die representatief zijn voor “de gemiddelde belegger”.

Je moet vooral onthouden dat dit systeem cijfers produceert erg stabiel zijn en dus niet fel wijzigen wanneer er een correctie op de beurzen voorvalt. We zijn ervan overtuigd dat die cijfers een veel beter idee geven van de echte lange termijn prestaties van een fonds dan de cijfers die je op andere websites terug vindt. Onze cijfers verschillen dan ook sterk van die andere cijfers.

Beste pensioenspaarfondsen: De criteria

Een goed pensioenspaarfonds moet voldoen aan een aantal strenge criteria:

• het rendement op lange termijn moet bovengemiddeld zijn, met een minimum van 4,75% op jaarbasis.
• na een grote correctie of crash moet het fonds een grote herstelkracht vertonen
• regelmatige goede prestaties over een lange periode primeren over recente uitstekende prestaties

We zoeken dus niet noodzakelijk fondsen die in goede tijden uitzonderlijke prestaties neerzetten, maar ook in minder goede tijden in staat zijn om zijn winst zoveel mogelijk vast te houden.  Dit is van groot belang want als je net rond je pensioenleeftijd met een beurscrash te maken krijgt, wil je dat dit zo weinig mogelijk gevolgen heeft voor je jarenlange spaarinspanning.

De beste dynamische pensioenspaarfondsen

De harde cijfers kan je terugvinden in de screening in dit artikel. We hanteren de cijfers op periodes van 5 jaar en we bestuderen het rendement van een éénmalige belegging.

We tonen geen tabel maar wel een grafiek. Die geeft immers een veel beter inzicht hoe de pensioenfondsen zich gedragen in alle omstandigheden. Klik om te vergroten.

Hoe moet je deze grafiek interpreteren?

Eerst en vooral zijn er de grijze balken, die overeenkomen het rendement tijdens uitzonderlijk goede beurstijden over een periode van 5 jaar (BULL5). Slechts 10% van de pensioenspaarders hebben dergelijke rendementen gehaald op een beperkt deel van hun inleg, dus moet je daar niet teveel naar kijken.

De blauwe balken geven het jaarlijks (negatief) rendement tijdens moeilijke beurstijden  (BEAR5) over een periode van 5 jaar. Ook hier zijn dit verliezen die behaald werden door slechts 10% van de pensioenspaarders voor een beperkt deel van hun inleg.

Merk op dat slechts één enkel fonds er in slaagt om geen negatieve rendementen neer te zetten, nl. BNP Balanced. Alle andere fondsen maken over periodes van 5 jaar soms wel eens verlies.

De oranje balken geven weer welk jaarlijks rendement een gemiddelde belegger (MED5) in het fonds behaalde over een willekeurige periode van 5 jaar in het verleden. Ongeveer 50% haalden iets betere rendementen, 50% haalden iets slechtere rendementen.

Omdat je eigenlijk jaarlijks aan pensioensparen doet, gaat iedere jaarlijkse instap een eigen rendement halen op zich. De mediaan geeft dus een heel goed idee hoe al die bedragen tezamen gemiddeld renderen.

Hoe onderscheid je goede van minder goede fondsen?

Je merkt onmiddellijk het enorme verschil tussen de grijze en oranje balken. Indien je jaarlijks aan pensioensparen doet, zal er wel ooit eens een bedrag zijn dat het hoge rendement haalt van de grijze balk. Maar het merendeel van je jaarlijkse inleggen zal eerder renderen aan een rendement dat aanleunt bij de oranje balken.

We zoeken dus fondsen die een zo hoog mogelijke MED5 waarde tonen en gelijktijdig een zo laag mogelijke BEAR5 waarde. De BULL5 waarde is van minder belang, maar indien die enorm afwijken van de MED5 dan wijst dit op onregelmatige prestaties van het fonds. Ook iets dat uiteindelijk niet wenselijk is.

Je bankier probeert je te overtuigen van de kwaliteiten van zijn pensioenspaarfonds door te zwaaien met geannualiseerde rendementen die tegenwoordig eerder aanleunen tegen de grijze balken of BULL5 waarde. Deze hebben over lange termijn echter weinig waarde en geven een totaal verkeerd beeld van het werkelijke lange termijn rendement van het fonds. Over de prestaties die de gemiddelde belegger haalt zal je bankier nooit spreken, want dat komt hem niet altijd goed uit.

Vergelijken van fondsen: enkele praktische voorbeelden

Laten we even 2 fondsen vergelijken als voorbeeld hoe je dat doet, nl. Belfius High Equities en Argenta Pensioenspaarfonds. Op basis van de grijze balken presteren beide fondsen erg gelijkaardig. Dat is meestal ook de rangschikking die je in traditionele overzichten ziet en die verkopers graag hanteren. Toch leer je daar niet zoveel van, want die rendementen zijn erg onrealistisch.

De blauwe balken leren ons echter dat het Belfius fonds onder negatieve omstandigheden heel slecht presteert. Zelfs op 5 jaar slaagt dit fonds er niet in om goed te herstellen van een beurscrash. De blauwe balk van het Argenta Pensioenspaarfonds is veel kleiner, wat aantoont dat het fonds minder getroffen wordt door slechte beurzen. Vooral indien je wat dichter bij de pensioen staat, is dat van groot belang.

De oranje balken leren ons tenslotte dat het Argenta fonds toch wel een gemiddeld beter rendement neerzet. Over de lange periode dat je aan pensioensparen doet kan dat wel duizenden euro’s verschil maken.

Onze rangschikking

De rangorde in bovenstaande grafiek (gesorteerd op de mediaan) is dit jaar wat door elkaar geschud. Waar vroeger de “Balanced” fondsen de beste mediaan prestaties neerzetten, zien we nu dat de “Growth” fondsen op de hoogste plaats staan. Dit ligt in lijn met de fondsenmarkten in het algemeen, waar we merken dat meer defensieve fondsen het tegenwoordig niet makkelijk hebben.

Toch is niet enkel de mediaan van belang. Ook de prestaties onder negatieve omstandigheden tellen mee bij de eindbeoordeling.

Op basis van alle elementen die we hierboven beschrijven, delen we de fondsen op  in 2 groepen.

De eerste groep zijn pensioenspaarfondsen die volgens onze methode het beste scoren:

Fondsnaam	DISTRIBUTEUR	ISIN
Argenta Pensioenspaarfonds	ARGENTA	BE0172903495
BNP Paribas B Pension Growth (*)	BNP Paribas	BE0946411791
BNP Paribas B Pension Balanced (*)	BNP Paribas	BE0026480963
Metropolitan Rentastro Balanced	METROPOLITAN	BE0946413813
Pricos	KBC	BE0026535543

(*) ook verkrijgbaar bij Axa, Keytrade, Fintro en Nagelmackers.

De fondsen hierna presteren eerder zwak tot zeer zwak:

Fondsnaam	DISTRIBUTEUR	ISIN
Belfius Pension Fund High Equities	BELFIUS	BE0159537696
Inter-Beurs-Hermes-Pensioenfonds	BANK DELEN	BE0026534538
Star Fund (ING)	ING	BE0026510298
Hermes Pensioenfonds	BANK DELEN	BE0026533522
VDK Pension fund	Degroof Petercam	BE0152168721

Sommige van deze fondsen behalen niet eens een mediaan rendement van 4,75%, en dat is het cijfer dat de fiscus hanteert om je pensioensparen te belasten. Je wordt dus belast op een rendement dat je nooit behaalde.

De beste defensieve pensioenspaarfondsen

We zien hierboven dat de dynamische pensioenspaarfondsen het lastig hebben tijdens moeilijke beurstijden. Tijdens een crash mag je zelfs tijdelijke verliezen van -30% of meer verwachten.

Om dat probleem op te vangen, zijn de fondsbeheerders een aantal jaar geleden gestart met zgn. defensieve pensioenspaarfondsen. Deze fondsen streven om sterke schommelingen te vermijden, eventueel ten koste van een lager rendement. In vaktermen heet dit dan fondsen met een lage volatiliteit.

Naar analogie van hierboven, geven we de grafiek van de prestaties op periodes van 5 jaar. Je vindt enkel fondsen terug die al lang genoeg bestaan om deftig gescreend te worden. Je zal dus een aantal fondsen niet terug vinden.

Je kan deze grafiek op dezelfde manier interpreteren als hierboven en we laten dit als oefening voor de lezer. Opgelet, je mag de cijfers enkel onderling vergelijken binnen dezelfde grafiek en niet tussen de dynamische en defensieve fondsgrafieken. Het aantal berekende periodes is immers sterk verschillend.

Onze rangschikking ziet er dan ook als volgt uit.

 

Fondsnaam	DISTRIBUTEUR	ISIN
BNP Paribas B Pension Stability (*)	BNNP P	BE0946410785
Pricos Defensive	KBC	BE0942006397
Belfius Pension Fund Low Equities	Candriam	BE0943599804

(*) dit fonds wordt ook verdeeld door Axa, Keytrade, Fintro en Nagelmackers.

Uiteindelijk is er maar één defensief pensioenspaarfonds dat goed scoort, nl. BNP Paribas Stability. Als enige fonds behaalt dit de grens van 4,75% rendement.

De invloed van instapkosten

De meeste fondsen rekenen een instapkost van 2% tot 3%. Het Argenta pensioenspaarfonds rekent geen kosten aan. Maar welke invloed heeft dit nu op de resultaten van hierboven?

Pensioensparen is gelukkig iets voor de lange termijn. Wie op zijn 22 start, kan maar liefst 45 jaar lang pensioensparen. Die 3% instapkost kan je dus over pakweg 30 tot 40 jaar afschrijven.  Als je dat uitrekent, dan komt dit bijvoorbeeld over een periode van 30 jaar op een minrendement van 0,1% op jaarbasis.

De invloed van instapkosten is dus verwaarloosbaar en heeft geen invloed op de cijfers die je in dit artikel leest.

Slot

Wanneer ga je in een dynamisch pensioenspaarfonds beleggen? En wanneer schakel je best om naar een defensief fonds? En wat is de rol van pensioenspaarverzekeringen in dit alles?

We bespreken dit alles in het volgende artikel rond een strategie voor pensioensparen.

Carl De Ridder (@RoboKat_MK)