Belastingaangifte 2022: Gemeenschappelijke Beleggingsfondsen

De meeste beleggingsfondsen moet je niet aangeven in je belastingaangifte. Er echter een speciale categorie van beleggingsfondsen die je wel moet opnemen in je belastingaangifte, dit zijn de zgn. Gemeenschappelijke beleggingsfondsen of GBF’s.

Wie niet alle kleine details wil kennen, maar snel wil weten wat hij/zij precies moet doen, kan direct naar het hoofdstuk “de praktische gevolgen” in dit artikel springen.

Bevek, SICAV en GBF

Fondsen zijn als het ware kleine bedrijfjes die los staan van de bank die ze verkoopt en ook los staan van de firma die ze beheert. Dit is ook de reden waarom het faillissement van een bank nooit gevolgen heeft voor de fondsen op de effectenrekening. Die fondsen zijn zelfstandige vennootschapen en staan totaal los van de bank.

Fondsen bestaan in verschillende rechtsvormen. De Belgische Bevek en de Luxemburgse SICAV zijn het best gekend. Minder gekend zijn de Gemeenschappelijke Beleggingsfondsen, afgekort tot GBF of FCP.

Praktisch gezien maakt het voor de belegger weinig uit welke rechtsvorm een fonds heeft. Behalve voor één ding: de fiscaliteit.

Fiscaliteit fondsen

De fiscaliteit van SICAVs is een vrij complexe materie.  Maar globaal gezien zal je nooit een SICAV aangeven in je belastingaangifte, tenzij je via een buitenlandse bank of broker werkt die de nodige heffingen niet voor jou regelt.

Bij een GBF is de zaak nog net iets complexer.  Een GBF is  fiscaal transparant, wat betekent dat je bepaalde dingen wel moet aangeven via je belastingaangifte.

Niet afhaken, we proberen het zo simpel mogelijk uit te leggen.

Fiscaliteit GBF’s

Ieder fonds verkrijgt inkomsten uit de onderliggende aandelen en obligaties. Meestal zijn dat dividenden en intresten, die ofwel door het fonds worden opgespaard (kapitalisatiefondsen) of terug worden uitgekeerd (distributiefondsen).

Afhankelijk van het land waar een fonds gevestigd is, betaalt een fonds zelf ook belastingen op die inkomsten. Bij een GBF is dat echter niet het geval. Fiscaal transparant betekent dat jij zelf verantwoordelijk bent om die belastingen te betalen. En wegens een vreemde kronkel moet je die betalen in het jaar waarin het fonds die inkomsten krijgt en niet op het ogenblik dat je het fonds verkoopt. Praktisch gevolg: je moet die inkomsten ieder jaar aangeven in je (Belgische) belastingaangifte.

De pientere lezer zal zich nu ongetwijfeld afvragen hoe dat dan zit met een distributie GBF. Betaal je dan geen dubbele belastingen: één maal via je belastingaangifte en een tweede maal via de roerende voorheffing op de uitgekeerde dividenden? De fiscale ruling meldt dat de fiscale transparantie van toepassing is op kapitalisatie en distributiefondsen, dus zou een dubbele belasting effectief het geval kunnen zijn. We weten niet of er effectief distributie GBF’s verkocht worden in België, maar ze lijken dus fiscaal weinig aantrekkelijk.

De praktische gevolgen

Of een fonds een SICAV of GBF/FCP is, dat kan je terugvinden via Morningstar, onder de tab “Management” en dan kijken naar “juridische structuur”. Opgepast, sommige fondsen bestaan zowel als SICAV als GBF, zoek dus altijd met de juiste ISIN code je fonds op.

Hoewel de meeste GBF fondsen inmiddels al aan tijdje uit onze selecties zijn verdwenen, bevat je portefeuille bevat wellicht nog één of meerdere van die fondsen.

De simulatoren

De aanbieders van GBF fondsen bieden meestal een simulator aan waarmee je het bedrag kan berekenen dat je moet aangeven.

Voor een aantal fondsen kan je de simulatoren hier vinden:

Fonds	Link	Actueel voor 2022?
Carmignac fondsen	https://www.carmignac.be/nl_BE/simulator	ja
Ethna Aktiv	http://www.ethna-calculator.be/nl/	ja
Flossbach von Storch (*)	https://www.flossbachvonstorch.be/nl/beleggingsfondsen/simulator/	ja

(*)Flossbach von Storch is een speciaal geval, aangezien het zowel als GBF en als Sicav bestaat. De variant met ISIN LU1038809395 is een GBF/FPC en moet je dus aangeven. De variant met ISIN LU1716946634 is een Sicav en moet je niet aangeven.

Een voorbeeld

Het gebruik van de simulatoren wijst zichzelf uit. In essentie geef je op hoeveel deelbewijzen je had op 1 januari 2021 en welke aan- en verkopen je in dit jaar uitvoerde.

Dit is een voorbeeld van Carmignac Patrimoine (van het jaar 2018), klik om te vergroten:

In dit voorbeeld moet je 187,891 € aangeven in je belastingaangifte onder code 1444 (Vak VII. A. 2. b) 1°).

In ons voorbeeld zou dit er als volgt uit zien, klik om te vergroten:

Indien je over meerdere fondsen beschikt, moet je uiteraard die bedragen eerst samentellen.

Slot

Eén pluspunt van dit alles en weinig geweten: op een GBF betaal je nooit beurstaks bij verkoop, zelfs niet indien dit kapitalisatiefondsen zijn. En dat maakt toch wel een mooi verschil van 1,32% bij verkoop.

Sommige banken passen dit echter niet correct toe, en heffen toch beurstaks. Altijd goed controleren dus!

© Carl De Ridder (@Robokat_MK)