Benchmark: wat en hoe ?

Alhoewel ik geregeld het woord benchmarkt lees of hoor, is het enige juiste woord: benchmark.

Er zijn verschillende verklaringen te vinden, maar meestal wordt aangenomen dat het woord stamt uit de landmeterswereld en als letterlijke vertaling zowat “meetspijker” zou kunnen hebben. Een vast en nauwkeurig bepaald punt van waaruit men met andere metingen kan vertrekken: links van… of zoveel meter hoger… Voor de mensen die al eens een nieuwbouw aangedurfd hebben: de “hoekpalen” die men in een verkaveling komt plaatsen.

In de fondsenwereld gebruikt men benchmarks om behaalde rendementen te vergelijken en van die vergelijking zelfs verloningen van fondsbeheerders te laten afhangen: als de benchmark (meestal een index) geklopt wordt, krijgt hij x % van dat resultaat (prestatievergoeding).

Langs beide zijden van het spectrum (kopers – verkopers) wordt er commentaar geleverd op die benchmark of het gebruik er van.

• dikwijls komen er opmerkingen over het gebruik van een netto index van aandelen omdat men de uitbetaalde dividenden niet mee in rekening brengt. Het zou dan te gemakkelijk zijn om die index te kloppen.
• Fondsbeheerders merken dan weer op dat een vergelijking met een bepaalde index niet eerlijk is omdat ze benadeeld zijn. Een fonds mag niet meer dan 10% van de omvang in 1 onderneming stoppen terwijl sommige ondernemingen meer dan 10% uitmaken van die index. In de Bel20 zijn ABInbev en Engie zulke voorbeelden. Stel dat ABInbev een spectaculaire winst neerzet, dan kan geen enkele fondsmanager die hausse mee maken.
• Een benchmark verslaan, is ook nooit een garantie op winst: als de benchmark een verlies optekent van 30% (= -30%) en het fonds verliest slechts 25% dan is de benchmark geklopt. De belegger is dan wel een kwart van de waarde kwijt.
• Volgens ons worden die benchmarks ook al eens misbruikt: bijvoorbeeld een quasi 100% aandelenfonds dat er in slaagt om zich te laten indelen bij de mixfondsen. Bijna gegarandeerd komt men dan met het hoogste rendement uit een selectie: men vergeet de klanten dan wel te wijzen op het veel hogere volatiliteit/risico. Ik ga geen namen noemen want sommige van die salesmanagers zijn nu al kwaad op mij.
• Ook worden er benchmarks gebruikt die samengesteld zijn uit een reeks indexen: bijvoorbeeld 40% ABC, 25% DEF, 25% GHI en 10% XYZ. En alhoewel zulke fondsen meestal voorgeschoteld worden aan de “kleine spaarder/belegger” is dat voor die persoon echt onbegrijpbaar of onmogelijk op te volgen.
• Last but not least zijn er dan nog fondsbeheerders die stellen dat ze zich niet laten leiden door een index maar er niets op tegen hebben om hun prestatie daarmee te laten vergelijken om een extra vergoeding te laten uitkeren.

Begrijp je nu dat de uitspraak dat de fondsen op de lange termijn hun benchmark niet kunnen verslaan, eigenlijk praat voor de vaak is, waarmee je vele leken om de tuin kan leiden om andere producten in de kijker te zetten.

Eigenlijk gebruikt MijnPortefeuille geen benchmarks:

Wij vergelijken fondsen en zelfs trackers met hun eigen prestaties, met hun eigen gewoontes en kunnen zo zonder enig probleem vaststellen of een fonds in overdrive draait of een mindere periode doorloopt. Niemand kan stellen dat hij bevoordeeld of benadeeld wordt als hij of zij vergeleken wordt met zijn eigen prestaties.

Daarom berekenen wij tweemaal per maand (op de 1ste en de 16de) het laatste jaarresultaat. Uit die hele rij resultaten filteren wij het minste resultaat, het beste resultaat en ook de mediaan van die resultaten. Wees maar gerust dat die cijfers ook heel duidelijk maken wat je van zo’n fonds zoal mag verwachten. Wel wetende dat er in deze fondsenwereld geen keiharde garanties zijn en ook zijn er altijd onverwachte uitschieters of uitglijders mogelijk. Onze resultaten blijken die wel tot een minimum te beperken.

Sinds de Coronacrisis houden wij rekening met de cijfers (indien mogelijk) sinds januari 2010.

Wij berekenen wel de mediaan sinds 2010 (Med1 ’10), ook de mediaan van de laatste 120 resultaten (Med1L120) en die van de laatste 60 ( Med1L60) en zelfs 36 (Med1L36). De vergelijking van deze cijfers laat ons toe om te zien of de prestaties van een fonds verbeteren of verminderen; of er een herstel aan de gang is of om vallende messen te vermijden…

Onze cijfers bieden ook veel meer en betrouwbaarder inzicht dan bijvoorbeeld het jaarlijks resultaat van de laatste 5 jaar. Van zodra men een vaste begindatum neemt, kan alles vertekend worden door de omstandigheden op het begin of het einde.

Zelfs als onze GOGI dan aangeeft dat er weer een SPREAD-periode start, kan je zo onmiddellijk zien of het nog de moeite loont om bij te kopen. Of zelfs te zien dat een grote aankoop misschien beter uitgesteld wordt. Zo’n signaal is meer significant dan zitten te wachten op een daling van bijvoorbeeld 20%. Mijn collega heeft al gewezen op het feit dat als het gisteren 40° warm was en vandaag nog slechts 20°, dat helemaal niet wil zeggen dat het vandaag koud is.

Als er zaken te onduidelijk zijn of meer uitleg vergen, aarzel dan niet om je vraag hier te stellen.